به گزارش تیترصنعت، اکونومیست در یادداشتی به پروژه راه‌آهن چین، قرقیزستان و ازبکستان و اهمیت آن در لجستیک ریلی چین-اروپا پرداخته است. در ماه دسامبر عملیات اجرایی بر روی راه‌آهن چند میلیارد دلاری میان چین، قرقیزستان و ازبکستان آغاز شد. مطابق نقشه، احداث این خط مسیری کوتاه‌تر در اختیار چین برای دسترسی به اروپا می‌گذارد که همزمان روسیه را نیز دور می‌زند. چین در حال حاضر نیز بیش از ایالات متحده به اروپا صادرات دارد و این صادرات، ممکن است در سایه جنگ تعرفه‌ای ترامپ اهمیتی دوچندان پیدا کند. هنگامی که پای امنیت صادرات گسترده به اروپا در میان باشد، جمهوری خلق چین، علیرغم همکاری «شانه به شانه» با روسیه، ترجیح می‌دهد که متکی بر این دوست نزدیک نباشد.
گفتگوها برای احداث این خط ریلی، 30 سال قبل آغاز شد. با این وجود، الزام به احداث آن تنها پس از جنگ اوکراین در سال 2022 ایجاد شد. پیش از این جنگ، اتصال ریلی اصلی چین با اروپا از مسیر قزاقستان و روسیه برقرار می‌شد و جنگ موقعیتی خطیر در این مسیر رقم زد. شرکت‌های حمل اروپایی به موجب نگرانی از امنیت و هزینه‌های فزاینده بیمه از این مسیر اجتناب نمودند. تحریم‌ها منجر به محدودیت توانایی اداره خطوط در قلمرو روسیه شد و زمان سیر در این مسیر افزایش یافت. شرکت‌های حمل برای اجتناب از روسیه، راه خود را به سمت بنادر قزاقستان در دریای خزر و کریدور میانی یا ترانس‌کاسپین منحرف ساختند. در چنین بستری، اتصال شبکه چین به قرقیزستان و ازبکستان، مسیر این کریدور به سمت اروپا را کوتاه‌تر می‌کند. بر همین اساس، در ماه ژوئن چین درباره پیشبرد این خط 520 کیلومتری با این دو کشور به توافق رسید.
چینی‌ها به روسیه پشت نکرده‌اند. روسیه کماکان یکی از اجزای مهم پروژه زیرساختی شی جین پینگ، جاده ابریشم، است. اتصال به آسیای میانه و روسیه در ابتدا مبتنی بر مسئله امنیت بود؛ اینکه بتوانند انرژی و مواد اولیه را در صورت جنگ با آمریکا از این مسیر تامین کنند. اکنون، توجه چین به کریدور میانی مبتنی بر تجارت است؛ چرا که صادرات موتور محرکه رشد اقتصادی است و رشد چین اخیرا کُند شده است. مسیر روسیه کماکان شریان عبوری مهمی برای کالاهای چینی، از جمله تامین ماشین‌آلات برای صنایع نظامی روسیه، به شمار می‌رود.
با این حال، تجارت ریلی با اروپا پس از جنگ اوکراین کاهش یافته است. احداث مسیرهای جدید و کوتاه‌تر، امکان دسترسی سریع‌تر به بازار اروپا را در کالاهای حساس به زمان فراهم می‌کنند. همزمان، نفوذ چین در این کشورها افزایش می‌یابد و بر تاب‌آوری خطوط تامین چین نیز افزوده می‌شود. باید توجه داشت که از سال ۲۰۲۳، حملات حوثی‌ها در دریای سرخ به عنوان گذرگاهی حیاتی در تجارت چین با اروپا، بر تمایل چین برای متنوع‌سازی مسیرها افزوده است.
احداث این خط جدید سال‌ها طول می‌کشد. قرقیزستان اظهار داشته که چین قرار است وامی به ارزش 2.35 میلیارد دلار به این پروژه اختصاص دهد. طرف‌های درگیر همگام با عملیات احداث این خط، به دنبال بهبود عملکرد کریدور میانی در سایر بخش‌ها هستند و بهینه‌سازی عملکرد این کریدور یکی از بحث‌های محوری در نشست چین-آسیای مرکزی در پایان 2023 بود. کریدور میانی هنوز 35 درصد گران‌تر تمام می‌شود. ارتقای زیرساخت بندری و زمینی منجر به کاهش زمان سیر از 38-53 روز به 18-23 روز شده است. با این حال، این زمان هنوز از زمان عبور در مسیر روسیه (14 روز در حالت معمول) بیشتر است. عبور دریایی حدود یک ماه طول می‌کشد.
بین سال‌های 2021 تا 2024 بار عبوری بین‌المللی از مسیر خزر دو برابر شده و به 55 هزار TEU رسیده است. با این حال، این مقدار معادل چیزی نزدیک به سه کشتی کانتینری بسیار بزرگ خواهد بود. ارزش کل بار حمل شده از طریق ریلی (از کلیه مسیرها) رشد قابل توجهی داشته و از 8 میلیارد دلار در سال 2016 به 57 میلیارد دلار در سال 2023 رسیده است. شایان ذکر است کل تجارت چین و اروپا 518 میلیارد دلار است.
نظرات کاربران